سهره & قناری

بیماری آسم:
علائم: این بیماری تمامی علایم بیماری سرماخوردگی را دارد به اضافه تنفس سخت با دهان باز .گاهی نیز تنفس پرنده همراه با صدا می باشد.درمان: دو قطره ید خوراکی را در 28 گرم آب نوشیدنی حل کرده و روزی سه مرتبه از آن به پرنده داده شود. جای پرنده باید گرم باشد. میتوان کمی بخار اکالیپتوس نیز در محل اتاق پرنده استفاده نمود اما این بخار نباید زیاد باشد زیرا موجب خفگی پرنده خواهد شد. این درمان باید تا بهبودی کامل پرنده ادامه یابد . با افزایش آثار بهبودی باید درمان نیز با فاصله انجام شود. تغذیه پرنده نیز باید مقوی باشد.مخلوط شیر با نان همراه با دو یا سه قطره روغن ماهی بسیار مفید است. استفاده از سبزی تازه هم خوب است.

عفونت استرپتوکوکی ( streptococcus infections  )

عامل آن باکتری استرپتوکوکوس می باشد و در همه جا حتی گرد و غبار موجود در هوا نیز وجود دارد و معمولا در مواقعی که عفونتهای ویروسی و یا سایر بیماری ها پرنده را ضعیف کند بعنوان یک میکروب فرصت طلب موجب بیماری میگردد . اکثرا در طول دوران جنینی و یا ده روز اول پس از خروج جوجه از تخم موجب تلفات می گردد. به ندرت نیز در پرندگان مسن تر ایجاد بیماری می کند  در بین پرندگان و پستانداران مشترک می باشد ولی به طور کلی در پرندگان اهمیت کمتری دارد .
علائم بیماری متفاوت بوده و عوارض مختلفی ایجاد می کند . مثل آبسه های پوستی - زخمهای چرکی - آندوکاردیت وجتاتیو بر روی دریچه های قلب - تورم مفاصل - لنگش و بالاخره آبسه کف پایی . گاهی میکروب وارد خون شده و در طی یک یا دو روز موجب مرگ سریع همراه با عوارضی همچون افزایش تعداد تنفس در ساعات پایانی عمر پرنده - پف کردن - اسهال و بستن چشم ها می شود . در قناری ممکن است تلفات خیلی زیاد باشد . بعضی وقت ها پرنده دچار عوارض عصبی و افزایش تحرک می شود و به نظر هیجان زده می آید , به طوری که خودش را به اطراف زده و در اثر جراحات بوجود آمده و یا ضربه و خونریزی داخلی تلف می گردد .

کنه قناری:
برای پی بردن به وجود کنه در قناری باید هر چند وقت یکبار تمام بدن قناری را از نزدیک بررسی کرد. کنه پرنده های ضعیف را مورد حمله قرار میدهد. این جانور بسیار ریز است و با آزمایشهای سطحی نمیتوان به وجود آن پی برد. در صورتی که کنه خود را در زیر بالهای قناری پنهان کرده باشد با دست زدن به بدن پرنده ، قناری ناراحت شده و عکس العمل شدیدی از خود نشان میدهد.کنه قناری فقط شبها در موقع تاریکی قناری را راحت میگذارد و از بدن آن دور می شود. برای پی بردن به وجود آن در قناری ، باید شب هنگام یک پارچه سفید بسیار تمیز را روی قفس قناری بکشید و صبح خیلی زود قبل از طلوع آفتاب آنرا بردارید. زیرا کنه به محض روشن شدن هوا دوباره به بدن قناری حمله می کند و شروع به مکیدن خون قناری می نماید. اگر این پارچه سفید را به دقت نگاه کنید میتوانید کنه ها را که به اندازه یک دهم میلی متر هستند و به رنگ قرمز می باشند را ببینید. درمان: برای از بین بردن کنه ها از روی پارچه باید آن را در محلول قوی کلراکس Chlorax فرو ببرید و یا با یک اطوی بسیار داغ روی پارچه را اطو کنید. برای از بین بردن کنه روی بدن قناری باید از داروی مخصوص ضد کنه یا داروی د.د.ت استفاده نمایی. داروی ضد کنه یا ضد شپشه باید با دقت به تمام بدن و زیر بالهای قناری مالیده شود و پرنده را به یک قفس تمییز و ضد عفونی شده منتقل کرد و قفس آلوده را با آب بسیار داغ شتشو داده سپس با استفاده از داروی د.د.ت آنرا ضد عفونی کرد.ضد عفونی کردن پرنده باید صبح زود انجام شود تا در هنگام شب که پرنده سر خود را بین بالها قرار میدهد دچار مسمومیتی نشود. ضد عفونی کردن قفس نیز بهتر است بعد از غروب آفتاب انجام شود تا این حشرات موذی از مخفیگاه های خود بیرون آمده باشند.

لیستریوز( listeriosis )

این بیماری دراثر باکتریی بنام لیستریامونوسیتوژنز بوجود آمده و در بسیاری از انواع پرندگان و پستانداران ایجاد عوارض می کند . ولی در بین پرندگان , قناری نسبت به این بیماری حساس تر است . انسان نیز نسبت به این باکتری حساس بوده و گاهی دچار مننژیت می شود . معمولا باکتری از راه دهان وارد بدن شده و بیماریزا می گردد . خوشبختانه نسبت به انواع ضدعفونی کننده های رایج حساس می باشد و به سرعت از بین می رود . این بیماری در شکل حاد موجب تلف شدن پرنده ظرف مدت یک تا دو روز می شود . در مواقعی که دوره بیماری طولانی تر می شود , عوارض عصبی مانند لرزش و پیچش گردن و فلجی نیز بروز می کند .

طاسی:
این پیشامد را نمیتوان جزء بیماریها برشمرد زیرا ریزش پرهای قناری که معمولا در اوایل زمستان پیش می آید در اثر سوء تغذیه و نرسیدن بعضی مواد معدنی به پرنده بوجود

میآید.درمان: مالیدن وازلین گلیسیرین بر روی سر پرنده. اما بهترین دارو لوسیون پ.ث.ف می باشد . این دارو علاوه بر ضد عفونی داخلی پرنده برای سرعت رشد پرهای قناری نیز بسیار مفید است. از هویج رنده شده و سبزیجات تازه نیز باید حداقل هفته ای دو بار به پرنده داده شود.

بیماری اریزیپلاس ( erysiplas )

این بیماری در اثر باکتریی به نام اریزیپاوتریکس ایجاد می شود .خوک و بوقلمون حساس ترین حیوانات نسبت به این باکتری می باشند ولی در قناری نیز این بیماری مشاهده می شود . در انسان نیز گاهی این باکتری در اثر ورود از راه زخم های پوستی موجب واکنشهای موضعی می شود . جوندگانی مثل موش یا حشرات گزنده نیز می توانند عامل بیماری را منتقل کنند . معمولا باکتری به طور آزاد در خاک مرطوب و یا آب های راکد کم عمق وجود داشته ئ تکثیر پیدا می کند . در مجموع این بیماری برای قناری خطر جدی ندارد و راه انتقال آن از طریق دهان است . معمولا علائم بیماری شامل بی اشتهایی - کز کردن - ضعف و اسهال سبز متمایل به زرد می باشد که خیلی سریع منتهی به مرگ می شود .

ورم زیر شکم:
علت: این بیماری در اثر مصرف غذاهای تحریک کننده و یا خوردن غذاهای فاسد و مانده تولید می شود . در این بیماری زیر دل پرنده ورم می کند و رنگ پوست موضع ورم کرده در موارد خفیف آن بی رنگ و در موارد سخت و شدید آن تیره مایل به سیاهی است.درمان: قرار دادن پرنده در قفس تمیز و گرم و دور از صداهای مزاحم . باید به قناری ترید شیر با نان که مقداری کربنات دوبیسموت در آن ریخته شده باشد داده شود. اگر این بیماری همراه با یبوست نیز باشدباید اول یک قطره روغن زیتون به حلق پرنده چکانده شود. همین که آثار بهبودی در پرنده مشاهده شد باید یک شربت مقوی مانند شربت هیپوفسفیت به آب آشامیدنی پرنده اضافه کرد. در این موقع دادن تخم کلم خیس کرده که دانه خشخاش روی آن پاشیده شده باشد برای قناری بیمار غذای مناسبی است.

بیماری های مایکوپلاسمایی ( mycoplasmosis )

عامل آن مایکوپلاسما می باشد که از نظر طبقه بندی پست تر از باکتری ها قرار می گیرد و فاقد دیواره سلولی بوده ولی در روی برخی از محیط های کشت آزمایشگاهی رشد می کند . در مقابل ضدعفونی کننده ها ی مختلف و خشکی محیط بسیار حساس بوده و ظرف چند ساعت در محیط خارج از بدن موجود زنده از بین می رود . بدین خاطر برای انتقال این بیماری نیاز به تماس نزدیک بین پرنده آلوده با پرنده حساس می باشد . این میکروب از طریق تخم نیز منتقل شده و در بین آنها ایجاد مرگ و میر می کند . معمولا برای بیماریزا شدن نیاز به عوامل مستعد کننده ای مثل سایر ویروس ها و باکتری ها دارد . علائم بیماری شامل مشکلات تنفسی - خرخر کردن - آبریزش از چشم و بینی تورم مزمن ملتحمه چشم و سینوس تحت چشمی و مفاصل می باشد .در جوجه ها نیز موجب افزایش مرگ و میر می گردد .

غش و بیهوشی:
این حالت بیشتر برای پرندگانی به وجود می آید که عادت به زندگی با انسانها را ندارند و اغلب در موقع تغییر قفس از ترس مبتلا به غش می شوند. بعضی اوقات نیز در اثر یک ضربه ناگهانی و شدید و یا بر اثر تابش مستقیم نور شدید و یا آفتابزدگی پیش می آید. این حالت بیشتر در موقع تولک و یا در روزهای خروج از تولک اتفاق می افتد. بنابراین بهتر است پس از دوران تولک برای تعویض و جابجایی قفس قناری دقت زیادی شود.درمان: اگر حالت غش برای قناری اتفاق افتاد باید به ملایمت آب سردی به روی سر و گردن قناری پاشید و سپس اطراف قفس را پوشانید و آنرا در جای نسبتا گرمی قرار داد تا به تدریج قناری به حال عادی باز گردد. در بعضی موارد ممکن است غش موجب بروز آثاری چون فلج پا یا بال قناری گردد در این موارد باید فورا یک قطره الکل رقیق طبی در حلق قناری چکانید که اغلب نتیجه مطلوبی میدهد. همواره باید سعی کرد تا مانع بروز عواملی که میتواند موجب بروز غش در قناری شود را برطرف کرد زیرا تکرار غش در نوبتهای بعدی بسیار خطرناک هستند.
زخم پا :
این بیماری در اغلب موارد در پرندگان جوان به علت ساییده شدن کف پای آنها که دارای پوستی بسیار نازک است به چوبهای نشیمن سفت و مدور بوجود می آید. بهتر است چوب نشیمن قناریهای جوان دارای رویه ای مسطح بوده و از چوب نرم ساخته شود. در موارد بروز زخم پا باید در وسط رویه چوب نشیمن شیاری ایجاد کرد تا از تماس زخم پا با سطح چوب جلوگیری کرد. در صورت بی توجهی به این بیماری ، زخم پای پرنده به میخچه تبدیل شده و بتدیرج اعصاب انگشتان پرنده از کار می افتند .زخم پا در اثر رعایت نکردن نظافت قفس قناری نیز بوجود می آید . کثافات موجود در قفس به کف پای قناری چسبیده و با از بین بردن قشر خارجی پوست پای پرنده موجب تولید زخم میگردد. در بعضی مواقع نیز پشه ها باعث تورم و زخم پا و ساقهای قناری می شوند که در چنین مواردی باید شبها به دور قفس قناری پشه بند کشید.درمان: برای معالجه زخم پای پرنده باید محل زخم را با آب نیم گرم شست و ید بسیار رقیق به آن مالید. درمان این بیماری مانند درمان فلس پای می باشد.

بیماری درد چشم:
این بیماری مسری می باشد و باید پرنده بیمار را از سایر پرندگان جدا کرد. چشم درد میتواند به علت سرماخوردگی و یا تماس چشم پرنده با چوب نشیمن کثیف یا چیزهای آلوده و یا به علت یک بی نظمی داخلی و وجود عفونت در خود چشم بوجود آمده باشد و نباید نسبت به آن بی اعتنا بود.علایم: جراحات پلک ها ، خارج شدن مایع و قی از چشمها ، پلک های بهم چسبیده.علل بیماری: جریان هوا ، اتاق پر دود ، میکروب
مداوای بیماری: استفاده از قطره های شستشو دهنده چشم مانند : آب بور ، محلول بابونه و پمادهای آنتی بیوتیک
روش دیگر اینکه چشم پرنده را با استید بوریکی که برای چشم انسان تهیه کرده اند بشویید سپس محلول 10% آرژیرول به داخل چشم بریزید این محلول باید تازه و مطمئن باشد . میتوان به جای آن نیز یک قطره روغن کرچک به چشم پرنده بریزید که جانشین خوبی برای آرژیرول می باشد.روش دیگر : ابتدا چشم قناری را با یک قطعه پنبه استریل آغشته به اسید بوریک شست و شو داده سپس روغن پنسیلین مخصوص چشم را به چشم پرنده بمالید. این کار چند روز باید ادامه یابد.
عفونت روده:
علایم : پاشیده شدن فضله به بیرون در حالیکه به رنگ سبز می باشد .مداوای بیماری: گرما ی محیط نگهداری پرنده بیمار بین 30 تا 32درجه باشد. تاباندن نور مادون قرمز ، استفاده از چای معمولی ، ذغال پرنده . در صورت وجود زخم های ویروسی ، استفاده از انتی بیوتیک ها یا سولفونامید مؤثر است.
اسهال:
علایم: فضله آبکی ، کثیف بودن اطراف مخرج ، کم اشتهایی و بی تفاوتی نسبت به محیط اطراف.علل بیماری: ترس و هیجان ، جریانات متغییر هوا ، تغییرات شدید دما ، خوراک فاسد.همچنین مصرف غذاهای مانده و کثیف توسط پرنده می باشد مانند دانه های کپک زده و مانده. آب کثیف و سبزیهای ترشیده یا مرطوب. 
چاقی:
علایم: سنگینی ، عدم علاقه به پرواز ، تنفس شدید ، وجود مشکلاتی در موقع تولک
علل چاقی: تغذیه غلط ، وجود بیش از اندازه دانه های پر چربی مانند تخم آفتاب گردان ، شاهدانه و دانه کتان در رژیم غذایی قناری
مداوای چاقی: تغذیه پرنده با خوراک هایی همچون ارزن ، میوه و سبزی . پرواز دادن پرنده در محیطی همچون پاسیو یا اتاق به صورت روزانه
توجه : مبارزه با چاقی قناری توسط گرسنگی دادن با آن امری اشتباه است که میتواند مشکلات جدی ای را برای پرنده به همراه داشته باشد.
بیماریهای پا :
علایم : ظاهر شدن لایه سخت بر روی پا و انگشتان ، وجود پینه در پاها و توجه بیشتر پرنده به ناحیه پاها
علل بیماری: رعایت نکردن بهداشت در محل نگهداری پرنده مخصوصا کثیف بودن میله های نشیمن پرنده
مداوا: پینه ها را باید با آب گرم و یا محلول بابونه با احتیاط شتشو داد و سپس به میزان کم پماد کامازول یا پنی سیلین مالیده شود. کف قفس پرنده نیز باید مخلوطی از ماسه و خاک قرار داده شود.
جذام پرنده:
علایم: تنگی نفس ، اسهال ، تب ، کم اشتهایی ، فلج ، گرفتگی عضلات ، تورم پلکها ، و در نهایت تلف شدن پرنده پس از چند روز
علل بیماری: این بیماری ویروسی می باشد و قابل انتقال از سایر حیوانات خانگی و وحشی
مداوای بیماری: دور کردن پرنده از سایر حیوانات

آبله قناری:
علایم: وجود نقطه های کوچک سفید و زرد رنگ بر روی سر و سینه ، زیر بالها و روی انگشتان پرنده. تنگ نفس شدید ، خارج شدن مایع لزج از بینی ، ظهور جوش های سفید بر روی زبان و داخل منقار.علل بیماری: این بیماری ویروسی می باشد و قابل انتقال از سایر حیوانات مداوای بیماری: در این مورد بهتر است از واکسن های پیشگیری برای جلوگیری از ابتلا پرنده استفاده شود . تمییز نگهداشتن محل نگهداری پرنده.
بیماری کوکسیدین:

علایم بیماری: سستی ، کم اشتهایی ، اسهال علل بیماری : این بیماری ویروسی می باشد. قدرت تکثیر این ویروس در تابستهای گرم و مرطوب در محل نگهداری پرنده که نظافت در آن رعایت نشود ، زیاد است. وجود این ویروس را با آزمایش فضله پرنده میتوان دریافت.مداوای بیماری: اضافه کردن سولفونامید یا فوراسولیدون به آب آشامیدنی پرنده بیمار.
گرفتگی مجرای تخم گذاری پرنده:
علایم: قناری ماده با پرهای پف کرده بی تحرک می ماند و معمولا پس از چند ساعت تلف خواهد شد.علل : احتمالا پرنده قادر به دفع تخم آماده از مخرج نمی باشد. ماده های جوان اغلب دچار این ناراحتی می شوند. در بعضی مواقع نیز پوسته تخم تشکسل نشده و موجب این عارضه می شود.مداوای بیماری: مالیدن یک قطره خوراکی مایع در داخل و اطراف مخرج و گرم نگهداشتن پرنده. ماساژ نرم و با احتیاط اطراف مخرج. توجه: هیچگاه نباید پوسته تخم را به طرف داخل بدن پرنده فشار داد.
بیماری میلبه:
علایم : خواب ناآرام ، تمییز کردن و جستجوی دائم پرها ، ضعیف شدن پرنده.علل بیماری : وجود جانور کوچکی به نام میلبه قرمز (شپشک) . این بیماری قابل انتقال از سایر پرندگان به یکدیگر است. میلبه به دو صورت است : میلبه قرمز که تنها شب ها به پرنده حمله می کند و میلبه کیسه هوا که ساکن در پرهای پرنده می باشد.مداوای بیماری : محل نگهداری پرنده باید توسط حشره کش های مخصوص اسپری شود. پرنده نیز به غیر چشم و منقارش میتواند در معرض مستقیم اسپری قرار گیرد.
 نرمی استخوان:
علایم : در این بیماری بیشتر پاها ، انگشتان و بالهای پرندگان جوان دچار نرمی و کجی میگردد .علل بیماری : کمبود ویتامین ها مخصوصا ویتامین D مداوای بیماری : استفاده از ویتامینD ، ویگانتول (Vigantol ) یا تریگانتول (Trigantol) .نرمی استخوان:این بیماری در جوجه قناری هایی دیده می شود که پدر و مادر آنها در اتاق های تاریک و بدون استفاده از اشعه مستقیم آفتاب و هوای تمیز و آزاد نگهداری می شوند.علامت: علائم این بیماری عبارت است از بی حسی و معیوبی پا یا بال جوجه که بدون اراده و اختیار او به این طرف و آن طرف کشیده می شود. این بیماری متاسفانه قابل درمان نمی باشد. پدر و مادر چنین جوجه ای را باید فورا به قفس مخصوص پرواز بازگردانید و قفس آنها را در معرض تابش اشعه آفتاب قرار داد و از حمام و ورزش بسیار استفاده کرد. با رعایت شرایط گفته شده و بهداشت قفس و تغذیه این بیماری برطرف خواهد شد.
 تولکی:
علایم : در این بیماری پرنده ، پر ریزانش را به طور طبیعی ظرف مدت چهار تا شش هفته انجام نداده و پر ریزان کاملی نیز ندارد. پرهای پرنده بیمار ، شکننده و بدون جلا هستند.علل بیماری: تغذیه غلط
مداوای بیماری : استفاده از داروی آویزانول (Avisanol ) یا ویتالینو _ کول (Vitalino – quell ) در آب آشامیدنی. به جای استفاده از آب لوله کشی نیز از آب مقطر استفاده شود. استفاده از مولتی ویتامین نیز در آب آشامیدنی میتواند نافع باشد.

کلمات کلیدی :